De bewoners van de Weteringbuurt, een deel van de Amsterdamse grachtengordel, hebben de ambitie om hun huizen energieneutraal te maken.
De buurt bestaat uit veel verschillende huizen, uit verschillende bouwjaren en met allemaal verschillende eigenaren. Op een kavel valt jaarlijks voldoende zonnewarmte om het pand 16 maanden warm te houden.
Alle gebouwen in de buurt worden nu verwarmd met aardgas. Om de woningen duurzaam energieneutraal te maken willen we de verwarming omschakelen naar verwarming door de zon.

Met een aantal verbeteringen aan de huizen en een collectief opslag en distributiesysteem voor warmte en koude kunnen de woningen duurzaam, comfortabel en energieneutraal gemaakt worden.
De verbetering van de woningen bestaat uit het verminderen van de ventilatieverliezen door kierdichting en zuinige ventilatie, het verminderen van de transmissieverliezen door het aanbrengen van dubbelglas of voorzetramen. En het balanceren van de temperatuur van de gevels met Warm Bouwen.

Het opslaan van warmte in de bodem kan per pand worden gedaan met gesloten bronnen. Dit blijkt in de context van de binnenstad helaas een erg kostbare oplossing. Bovendien is de capaciteit van de gesloten bronnen vrij beperkt.
Het zou beter zijn om de warmte koude opslag te verzorgen met een open monobron. Zo’n bron heeft gedurende het winterseizoen een constante, hoge temperatuur. De warmte en koude kunnen worden verdeeld met een lokaal warmte net op grondwatertemperatuur. Omdat niet alle woningen tegelijkertijd zullen worden aangepakt, is het wenselijk dat dit lokale warmtenetwerk flexibel is en kan meegroeien met het aantal aangesloten woningen.
Een netwerk met een open bron is schaalbaar door een overcapaciteit aan te brengen in put en pomp. De pomp kan worden terug geregeld tot 40% van de capaciteit. Omgekeerd betekent dit dat ongeveer 60% van de initiële capaciteit later kan worden toegevoegd.

Dit is goed mogelijk als de bron kan worden gestart met een groter project, bijvoorbeeld een in het blok opgenomen utiliteitsgebouw.
In deze casus ligt deze kans bij Maison Descartes. Het voormalige Walenweeshuis, een 17e eeuws gebouw dat in de komende jaren zal worden herontwikkeld tot een multifunctioneel gebouw.

Voor Maison Descartes is een bron nodig van 355 kW. Voor de particuliere woningen is ongeveer 5 kW per woning nodig. In de loop van de tijd kunnen dus 100 woningen extra worden aangesloten op de bron die aanvankelijk alleen voor Maison Descartes is geslagen.